Amerika in oorlog
Om 7 uur 55 lokale tijd wordt Pearl Harbor op 7 december 1941 door de Japanners aangevallen. In Texas waar Jaap zich op dat moment bevindt is het al middag. De kans is groot dat zelfs in het afgelegen gebied waar hij op dat moment is, het nieuws van de aanval snel zal doordringen. De aanval komt als een complete verrassing ondanks dat de spanningen tussen beide landen al jaren opliepen. Japan zag dat de Verenigde Staten aan het eind van 19e eeuw hun macht steeds verder uitbreiden en waren bang dat zij ooit zelf gekolonialiseerd konden worden. Het zette uiteindelijk een beweging binnen Japan in die voorstander werd om het Japanse rijk uit te breiden. Met als doel vele strategische punten en grondstoffen te kunnen controleren om zodoende zich te kunnen meten met ander koloniale machten. Het zorgt voor steeds meer spanningen met de Verenigde Staten en het Britse rijk. Na de Eerste Wereldoorlog probeert Japan toenadering te zoeken met de hoop om weer op goede voet met het Westen te komen. Japan komt tijdens de onderhandelingen in 1919 tijdens “Het verdrag van Versailles” met een voorstel tot het gelijkstellen van ieder mens ongeacht ras. Het is een vooruitstrevende gedachte zeker omdat in Japan zelf op dat moment nog bevolkingsgroepen middels wetten worden gediscrimineerd. Het is daarnaast ook alleen bedoeld voor landen die verbonden zijn aan de League of Nations. Het voorstel haalt het verdrag niet. Het zal nog tot 1945 duren voordat dit voorstel wordt opgenomen in de United Nation Charter als fundament voor het internationaal recht. Vele landen waaronder ook de Verenigde Staten zullen nog vele jaren daarna vasthouden aan rassenongelijkheid bij wet.
De aanval op Pearl Harbor in het kort.
De toenadering richting het Westen vanuit Japan slaagt niet en de verhoudingen tussen Japan en de Verenigde Staten verslechteren de komende decennia. In de jaren 30 legt de Verenigde Staten steeds meer handelsrestricties op om zo Japan tot een koerswijziging te bewegen. Het tegenovergestelde gebeurt en Japan sluit zich aan bij de asmogendheden Duitsland en Italië. De Verenigde Staten zijn zich goed bewust dat militair ingrijpen tegen Japan waarschijnlijk ook gaat leiden tot oorlog tussen beide landen waardoor dit bijvoorbeeld door oorlog niet alleen op de Pacific wordt uitgevochten maar ook op de Atlantische oceaan. President Franklin D. Roosevelt probeert zijn land zo lang mogelijk uit de oorlog te houden echter bereid het land al wel gestaag voor op een oorlog, iets wat de burger op dat moment weinig bezighoudt. De inspanningen richten zich op de verdediging en het produceren van oorlogsmaterieel voor China en Groot-Brittannië omdat hij ervan overtuigd is dat het fascisme een bedreiging is voor de wereldorde. Daarnaast blijven beide landen tot in november 1941 in diplomatiek overleg om oorlog te vermijden.
De aanval op Pearl Harbor en de schaal hiervan was toch een grote verrassing ondanks de toegenomen angst voor een eventuele aanval die door bovengenoemde ontwikkelingen werden aangewakkerd. Het plan dat ontwikkeld is en uitgevoerd wordt onder de leiding van admiraal Isoroku Yamamoto was erop gericht om tegenaanvallen bij het uiteindelijk doel van Japan te voorkomen. Het doel was namelijk om onder andere de Filipijnen en Nederlands-Indië te annexeren. Ondanks dat president Franklin D. Roosevelt in september 1940 tijdens een interview aangaf dat de Verenigde Staten niet zou deelnemen aan een oorlog bij een Japanse aanval op Nederlands-Indië en hoogstwaarschijnlijk ook niet bij een aanval op de Filipijnen. Hier vertrouwd Japan echter niet op en valt zonder toestemming van Keizer Hirohito de Amerikaanse vloot in Pearl Harbor aan. 2402 Militairen sneuvelen waarbij alleen al op USS Arizona 1177 mensen de dood vinden. 18 Schepen zinken of raken beschadigd en van 394 aanwezige vliegtuigen worden er 188 vernietigd en 159 beschadigd. Het eerste schot op die dag wordt echter niet gelost door een Japanner maar door het Amerikaanse schip de USS Ward. Iets meer dan een uur voor de aanval spotten zij een mini-onderzeeër en vernietigen deze. Helaas komt de berichtgeving hierover te laat aan met alle gevolgen van dien.
Documentaire First Shot: The Secret Submarine Attack on Pearrl Harbor.
Jaap is op dat moment waarschijnlijk nog met volle teugen aan het genieten van zijn avontuur op de ranch in Texas. Dit geldt echter niet voor de Afro-Amerikaan Doris “Dorie” Miller messbediende op de USS West Virginia. Het land en de Amerikaanse krijgsmacht zijn op dat moment nog gesegregeerd waardoor diverse functies zoals bijvoorbeeld gevechtstaken niet voor Afro-Amerikanen beschikbaar zijn maar wel ondersteunende taken zoals messbediende. Op 7 december wordt de USS West Virginia hard geraakt door meerdere bommen en torpedo’s. Terwijl het schip scheef zakt rent hij met andere marinemannen naar boven om te gaan helpen. Door snel handelen kantelt het schip niet en zakt op de bodem terwijl het grootste deel van het schip boven water blijft. Eenmaal bovenop dek wordt hij omver geblazen door een explosie maar hij krabbelt snel weer op. Hij helpt met blussen maar ook met het dragen van gewonden wat hem als zwaargewicht bokskampioen makkelijk afgaat. Na verschillende incidenten vind hij zichzelf terug achter een van de .50 machinegeweren en hij begint zonder training gehad te hebben te schieten op de Japanse vliegtuigen die rakelings overvliegen. Geschat wordt dat hij meerder vliegtuigen neergeschoten heeft. Hij brengt zich na de order om het schip te verlaten in veiligheid door onder brandende olie door te duiken. Zijn heldhaftig optreden wordt door zijn kleur maar in één krant gemeld en dan nog zonder zijn naam. Hier komt verandering in als de kranten uit de Afro-Amerikaanse gemeenschap over zijn daden gaan schrijven. Het is dan inmiddels maart 1942 en Jaap is dan al een aantal weken in Canada bij het Nederlandse leger. De kans is dus klein dat hij dit verhaal van een man die zich ook onttrok aan wat gangbaar was heeft meegekregen. Op 27 mei 1942 kreeg Miller als eerste Afro-Amerikaan de Navy-cross uitgereikt door Admiraal Nimitz. Op 23 november 1943 sneuvelt Miller aan boord van de Liscombe Bay. Zijn verhaal was en blijft een inspiratiebron voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap maar ook zeker voor velen anderen die vooroordelen moeten overwinnen.
Korte documentaire Smithsonian over Doris Miller.
De aanval trekt de Verenigde Staten onverbiddelijk de oorlog in en de volgende dag wordt dan ook aan Japan de oorlog verklaard. 3 Dagen later verklaren Duitsland en Italië als bondgenoten van Japan de oorlog aan de Verenigde Staten en is het officieel een wereldoorlog. Het land zal in recordtempo gaan werken aan het opbouwen van een groot oorlogsapparaat zoals niet eerder is vertoond. Ook in het land zelf worden ingrijpende maatregelen genomen waarbij de staten grenzend aan de Pacific tot oorlogsgebied worden verklaard. Dit heeft ook grote gevolgen voor inwoners met een Japanse achtergrond, zij zullen in deze Staten worden geïnterneerd. Een maatregel die een week voordat Jaap naar Canada vertrekt wordt geïmplementeerd. Er is angst dat mensen met een Japanse achtergrond niet te vertrouwen zijn. Op dat moment hebben zij al te maken met segregatie en mogen bijvoorbeeld geen staatsburger worden of land in eigendom hebben. Opvallend is dat bijvoorbeeld burgers met een Duitse achtergrond wel gewoon mogen blijven deelnemen aan de samenleving. De beslissing om mensen met een Japanse achtergrond wel op te sluiten in kampen is dan ook duidelijk gebaseerd op rassendiscriminatie. Dat de wereld niet zwart en wit maar grijs of gekleurd is geldt ook zeker tijdens de Tweede Wereldoorlog. Terwijl de argwaan richting de inwoners met een Japanse achtergrond groot is zal deze groep een eenheid voortbrengen die nauwelijks zijn gelijke kent. Het 442nd Regimental Combat Team bestaande uit soldaten van de tweede generatie met een Japanse achtergrond. Tot op de dag van vandaag zal het door hun ongelofelijke inzet op het slagveld de meest gedecoreerde eenheid zijn. In minder dan 2 jaar tijd worden er aan de mannen van deze eenheid meer dan 4000 Purple Hearts, 4000 Bronze stars, 21 Medals of Honor en nog vele andere decoraties uitgereikt. Terwijl deze mannen vechten zitten hun familieleden vaak nog in een kamp opgesloten. Jaap was in deze oorlog dus zeer zeker niet de enige die naast de strijd op het slagveld ook moest vechten om zijn eigen normen en waarden te verdedigen. Dat deze eenheid tot zijn verbeelding sprak blijkt wel uit het door hem bewaarde krantenknipsel over deze eenheid.
Interview met een van de laatste oogetuigen van het 442nd Roy Fujii
Goessestraatweg 6
4421PJ Kapelle
