U-96
Toen ik jaren geleden mij voor het eerst verdiepte in het verhaal van commando Jaap Bothe kon ik niet vermoeden wat er allemaal op mijn pad ging komen. Voordat ik mij ging verdiepen in zijn leven tijdens de oorlog was ik al bovenmatig geïnteresseerd in de geschiedenis over de Tweede Wereldoorlog. De kennis die ik tot dan had opgedaan kwam echter voornamelijk uit boeken en ik had mij nog niet verdiept in de wereld van archiefonderzoek. In diezelfde tijd gaf ik gastlessen over de lokale geschiedenis uit de Tweede wereldoorlog op Walcheren (Zeeland) die door leerlingen goed ontvangen werden Hierbij probeerde ik telkens een link te leggen met de plaats waar ik een gastles gaf en voornamelijk gebaseerd op een persoonlijk verhaal. Hierin stonden dan niet datums en getallen centraal maar wel de ontberingen en uitdagingen die zo’n persoon moest doorstaan. Wat mij opviel was dat in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt de jeugd wel interesse heeft in geschiedenis. Het is in mijn ogen dan ook de verpakking en het stimuleren van de verbeelding waar het omgaat. Ik hoop dan ook dat deze website daartoe kan bijdragen door de verschillende manieren waarop de inhoud wordt gepresenteerd. Wat heeft dit met de U-96 te maken hoor ik je bijna denken? Voor mij eigenlijk alles. Ook in de jaren 90 was ik al geïnteresseerd in de oorlog door de verhalen van mijn opa. Ik wist echter niks van een legendarische onderzeeër U-96 genaamd. Wat ik wel kende was een hit uit Duitsland genaamd Das Boot, een techno nummer van U96. Pas toen iemand mij erop wees dat het liedje was gebaseerd op de soundtrack van de gelijknamige film en ik deze daarna inclusief draagbare videorecorder huurde bij de videotheek. Kwam ik meer te weten over de beroemdste duikboot aller tijden. Kortom geschiedenis komt niet alleen via boeken bij mensen.
Clip U 96 Das Boot gebaseerd op de originele soundtrack.
Het zal dan ook niet verbazen dat vele jaren later juist de vermelding van de U-96 in een interview met Jaap mijn aandacht trekt. Het valt mij echter ook op dat er slechts een kort zinnetje aan gewijd wordt zonder ook maar te vermelden dat het om de onderzeeër en bemanning gaat die model hebben gestaan voor een van de bekendste boeken over de oorlog en de latere verfilming, Das Boot. Het blijkt later overigens niet het enige verhaal en gebeurtenis in Jaap zijn leven te zijn dat op zijn zacht gezegd summier is omschreven in interviews. Jaap heeft het geluk de U-96 niet tegen te komen echter veel van zijn collega’s en de scheepskat hebben dit geluk niet. Dat ene zinnetje in het interview levert voor mij uiteindelijk een van de mooiste vondsten in Jaap zijn archief op. Het is een foto van de scheepskat aan boord van de S.S. Towa zover ik weet uniek. Foto’s van de S.S. Towa en zeker van de U-96 vind je online in overvloed maar een foto van een kat die door deze legendarische onderzeeër is getorpedeerd niet. Het zijn de kersen op de taart als je jezelf onderdompelt in de geschiedenis want soms is het ook jaren zoeken naar een speld in een hooiberg die niet blijkt te bestaan.
Het bekende logo die onder andere op de U-96 aangebracht was, niet in rood maar origineel in het groen.
De U-96/Das Boot onder commando Heinrich Lehmann-Willenbrock zou waarschijnlijk bij het grote publiek geen bekendheid genieten zonder de aanwezigheid van oorlogsverslaggever Lothar Gunther Buchheim aan boord tijdens de 7e patrouille van 27 oktober 1941 tot 6 november1941 vertrokken uit St. Nazaire. De haven waar later Britse commando’s een van de moedigste raids uitvoeren onder de codenaam Operation Chariot. Tijdens deze patrouille die de basis vormt voor diverse publicaties en de later gelijknamige film wordt een schip getorpedeerd. Het is het Nederlandse schip de S.S. Bennekom dat eerst onder de naam Gera in de vaart komt voor een Duitse rederij. Tijdens een door volle maan verlichte nacht wordt het schip door een torpedo van grote afstand geraakt. Er sneuvelen 9 bemanningsleden en 47 man worden gered. Het zijn onder andere deze gebeurtenissen die het boek en de film inspireren die zoals vaak vooral fictie bevat. Volgens veel bemanningsleden van U-boten beschrijft de schrijver overigens vooral zijn eigen ontberingen. Wat ook niet vreemd is gezien het gebrek aan ervaring tussen een door oorlog geharde bemanning die geen enkel slachtoffer onder de bemanning kende gedurende de oorlog. Zijn boek en de latere verfilming geven echter een fascinerende kijk op de oorlog vanuit het perspectief van Duitse kant. Tot op heden zijn films vanuit de kant van de verliezer nog steeds op een hand te tellen.
U-96 St. Nazaire. Foto K. Schlemmer
De U-96 was een van de succesvolste bemanningen gedurende de oolog. Zij kelderden 27 schepen en beschadigde daarnaast er nog eens 5. In de hiërarchie van succesvolste boten halen zij echter de top 10 niet. De succesvolste U-boot was namelijk de U-48 die maar liefst 51 vrachtschepen en 1 oorlogsschip kelderde op 12 patrouilles. Die U-boot ontsnapte tijdens een aanval in april 1940 overigens aan de HMS Warspite het schip dat later tijdens de landing door de commando’s in Westkapelle de hoognodige vuursteun geeft. In de Historische Collectie KCT is een stuk van een granaat afgevuurd door dit schip opgenomen in de collectie. Voor meer informatie over de U-96 en alle andere U-boten en meer zou ik je willen doorverwijzen naar de fantastische en zeer uitgebreide website uboat.net. Hier vind je bijvoorbeeld ook informatie over de Nederlandse onderzeeër O-27 die na de capitulatie in Rotterdam in beslag wordt genomen en in dienst van de Duitsers als UD- 5 de S.S. Primrose Hill torpedeert.
Das Boot movie trailer.
Goessestraatweg 6
4421PJ Kapelle
